ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ
Η αδιάλειπτη πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες ύδρευσης- αποχέτευσης είναι ζωτικό, θεμελιώδες ανθρώπινο και κοινωνικό δικαίωμα. Oι υπηρεσίες ύδρευσης – αποχέτευσης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ιδιωτικοποιούνται ούτε άμεσα, ούτε έμμεσα. Όπου παραδόθηκαν στον ιδιωτικό τομέα οι συνέπειες ήταν τραγικές: πολλαπλασιασμός της τιμής του νερού (Αγγλία της Θάτσερ, Παρίσι, Βερολίνο), και ραγδαία υποβάθμιση της ποιότητας. Στην περίπτωση της Νότιας Αφρικής οδήγησε ακόμα και στην εμφάνιση επιδημίας χολέρας! Μετά από αυτές τις οδυνηρές εμπειρίες οι κυβερνήσεις στη Δυτική Ευρώπη αναγκάστηκαν να επαναφέρουν στο δημόσιο τις υπηρεσίες ύδρευσης-αποχέτευσης όπου είχαν ιδιωτικοποιηθεί.
Σε περιοχές της Ελλάδας εκτός ΕΥΔΑΠ–ΕΥΑΘ, προσπάθειες ιδιωτικοποίησης πηγών και ποταμών έχουν οδηγήσει πολλά χωριά και κωμοπόλεις σε απόγνωση, με σοβαρές συνέπειες στην πρωτογενή παραγωγή και βέβαια στα νοικοκυριά.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ωθεί σε ιδιωτικοποιήσεις, εμπορικές και οικονομικές συναλλαγές κοινωνικών αγαθών , στην Οδηγία 2014/23/ΕΕ περί ανάθεσης συμβάσεων παραχώρησης ορίζει ότι «το ύδωρ δεν είναι εμπορικό προϊόν , αλλά αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται». Στη χώρα μας το πρώτο βήμα για την είσοδο ιδιωτικών συμφερόντων στην ΕΥΔΑΠ έγινε το 1999 με τη διάσπαση της ΕΥΔΑΠ σε: (α) ΕΥΔΑΠ Παγίων (100% στο δημόσιο ως ΝΠΔΔ που περιλαμβάνει φράγματα, ταμιευτήρες, εξωτερικά υδραγωγεία και αντλιοστάσια,) και σε (β) ΕΥΔΑΠ ΑΕ (διυλιστήρια νερού και κατανάλωση) η οποία μπήκε στο χρηματιστήριο Αθηνών το 2000 μετο 60% των μετοχών να ανήκει στο ελληνικό δημόσιο. Τα χρόνια των μνημονίων η επίθεση στο δημόσιο χαρακτήρα της ύδρευσης κορυφώθηκε ως εξής:
2011: Στα πλαίσια του 1ου μνημονίου οι μετοχές της ΕΥΔΑΠ ΑΕ και της ΕΥΑΘ (Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Θεσ/νίκης) μεταβιβάστηκαν στο ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου).
2014: Κάτω από την πίεση του κινήματος (πρωτοβουλία για δημοψήφισμα για το νερό στη Θεσσαλονίκη) και μετά από προσφυγή πολιτών το ΣτΕ (απόφαση της Ολομέλειας 1906/2014 ) ακύρωσε τη μεταβίβαση των μετοχών της ΕΥΔΑΠ στο ΤΑΙΠΕΔ ως αντίθετη στο Σύνταγμα της Χώρας
2016: Στα πλαίσια του 3ου μνημονίου οι μετοχές της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ με το ν.4389/2016 μεταβιβάζονται στο «Υπερταμείο» (Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε).
2022: Προστίθεται ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα βημάτων ιδιωτικοποίησης που είναι ο διαγωνισμός για την παράδοση του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (ΕΥΣ) σε ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα) ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη. Το ΕΥΣ είναι η καρδιά της ΕΥΔΑΠ, περιλαμβάνει το σύνολο των υδάτινων πόρων, των υποδομών και εγκαταστάσεων που υδρεύουν το λεκανοπέδιο της Αττικής, αλλά και αγροτικές εκτάσεις του κάμπου της Βοιωτίας. Η εν λόγω σύμβαση αποτελεί τομή ακόμα για τις μέχρι τώρα πρακτικές ιδιωτικοποιήσεων, γιατί είναι ιδιωτικοποίηση υδάτινων αποθεμάτων και παρόμοιες πρακτικές έχουν εφαρμοστεί μόνο στην ακραία νεοφιλελεύθερη Χιλή του Πινοσέτ.
Οι κινητοποιήσεις εργαζόμενων στις υπηρεσίες ύδρευσης και πολιτών, σε συνδυασμό με νέα προσφυγή στο ΣτΕ, είχαν σαν αποτέλεσμα δυο ιστορικές και σχεδόν ομόφωνες αποφάσεις της Ολομέλειας, του ΣτΕ (190/2022 για την ΕΥΔΑΠ και 191/2022 για την ΕΥΑΘ) με τις οποίες κρίθηκε για δεύτερη φορά ως αντίθετη στο Σύνταγμα της Χώρας η ένταξη των δημοσίων επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης και στο Υπερταμείο με το ξεκάθαρο σκεπτικό ότι το Υπερταμείο αποτελεί αμιγώς κερδοσκοπικό ιδιωτικό φορέα.
Η κυβέρνηση όχι μόνον δεν συμμορφώθηκε στην απόφαση του ΣτΕ να επιστρέψει τις μετοχές της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ στο ελληνικό δημόσιο αλλά μετά από μια 5μηνη κωλυσιεργία επέβαλε την ψήφιση από τη Βουλή, μέσα στο καλοκαίρι, μιας επαίσχυντης νομοθετικής ρύθμισης (άρθρα 114 και 115 του αντιπεριβαλλοντικού ν.4964/2022). Με βάση αυτή τη ρύθμιση, σε ευθεία αντίθεση με όσα έκρινε η Δικαιοσύνη, το Υπερταμείο παραμένει ο πλειοψηφών μέτοχος των ΕΥΔΑΠ – ΕΥΑΘ.
Είναι χαρακτηριστικό το δημόσιο σχόλιο της τ. αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας κας Καραμανώφ: «Αμφιβάλλω αν στη συνταγματική ιστορία της χώρας έχει ποτέ λάβει χώρα μια τόσο κατάφωρη και προκλητική παραβίαση του δεδικασμένου και της αρχής της διάκρισης των εξουσιών».
Η μάχη για τη διασφάλιση της δημόσιας διαχείρισης του νερού βρίσκεται σε πολύ κρίσιμο σημείο:
- Αναμένεται έκδοση απόφασης επί της προσφυγής πολιτών και εργαζομένων στην ΕΥΔΑΠ για την ακύρωση της παράδοσης του ΕΥΣ σε ΣΔΙΤ.
- Αναμένεται εκδίκαση προσφυγής για τη μη συμμόρφωση της κυβέρνησης στις αποφάσεις του ΣτΕ
- Καθημερινά κόβεται το νερό σε συμπολίτες μας που αδυνατούν να πληρώσουν ενώ την ίδια ώρα η Διοίκηση της ΕΥΔΑΠ μοιράζει μπόνους στον εαυτό της για τις διακοπές νερού!
- Ετοιμάζεται πάρτι μοιρασιάς αστρονομικών κερδών στους ιδιώτες μετόχους της ΕΥΔΑΠ ΑΕ, στερώντας πόρους από την εφαρμογή τιμολογιακής πολιτικής με κοινωνικά κριτήρια και από τις αναγκαίες επενδύσεις εκσυγχρονισμού του δικτύου.
Καλούμε φορείς, συλλογικότητες, την τοπική αυτοδιοίκηση, κόμματα, πολιτικές οργανώσεις, πολίτες που στήριξαν τον αγώνα για τη διασφάλιση της δημόσιας διαχείρισης του νερού σε εγρήγορση και συντονισμό των δράσεων μας μέχρι την τελική νίκη!
#protovoulia_dimosio_nero
